-
Litera x w polszczyźnie
2.02.20232.02.2023Szczęść Boże!
Pragnąłbym zapytać o literę „x” w języku polskim. Mianowicie, coraz częściej spotykam się z zapisem wyrazów, np. „ksiądz” czy „książka”, właśnie przez literę „x” („xiądz”, „xiążka"). Czy taki zapis jest poprawny?
Słyszałem, że dawniej litera ta występowała w języku polskim w tych właśnie wyrazach, czego pozostałością mają być skróty „x.” (Ksiądz) oraz „WXL” (Wielkie Księstwo Litewskie).
Z wyrazami szacunku
Bartosz K.
-
Modernizacja tekstu cytatu11.01.201811.01.2018Szanowni Państwo,
czy robiąc korektę współczesnego tekstu, w którym przytoczony jest fragment sformułowanej przed wieloma laty reguły zakonnej, ingerować w ortografię tego cytatu i uwspółcześnić w nim pisownię nie z imiesłowami przymiotnikowymi? Jak postępować w innych podobnych sytuacjach, na przykład gdy cytuje się fragment brewiarza albo Pisma Świętego? Zachować czy zmienić pisownię oryginału?
Proszę o poradę
Halina Mastalska
-
Następna Wigilia za rok10.01.202010.01.2020Jeśli wigilia była dwa dni temu i dzisiaj mówię Następna wigilia za rok, to mogę liczyć rok od wigilii dwa dni temu? Wydaje mi się, że mówiąc za rok, kontekst każe i wskazuje na dzień dwa dni temu, od którego liczy się rok do następnej wigilii, nie potocznie, czy to możliwe? Czy można taką interpretację przyjąć, czy jest to możliwe i podobnie w sytuacjach podobnych, liczę czas od chwili kiedy coś miało miejsce? Generalnie czy można przyjąć inne chwile czasu niż chwila mówienia bo kontekst każe?
-
nazwy watykańskie23.03.201123.03.2011Czy w wyrażeniach typu bazylika Watykańska, pałac Apostolski, kaplica Sykstyńska, sala Książęca, schody Królewskie (wszystkie odnoszą się do zabudowań watykańskich) pierwszy wyraz należy pisać od małej litery (jak ulica Marszałkowska), czy od wielkiej (jak Świątynia Opatrzności Bożej)?
-
nie posiadać się z radości8.01.20138.01.2013Które zdanie jest lepsze i dlaczego: a) „Kiedy się szuka Pana Boga, serce zawsze nie posiada się z radości”; b) „Kiedy się szuka Pana Boga, serce nigdy nie posiada się z radości”?
-
nowo narodzony a nowonarodzony8.12.20048.12.2004W Internecie napisałem: „Życzę łask Bożych od nowonarodzonego Dziecięcia”. Za pisownię nowonarodzony zbesztano mnie, powołując się na słownik ortograficzny. Tymczasem w tym przykładzie widać wyraźnie, że piszący nie ma zamiaru określać kogoś jako dopiero co narodzonego; że jest to raczej jakby tytuł obecnego Jezusa. Internetowa wyszukiwarka znalazła mi 3520 stron ze słowem nowonarodzony, często w podobnym kontekście. Co o tym myśleć, jak pisać?
Z góry dziękuję za odpowiedź!
StP.
-
Padawan15.05.201715.05.2017Szanowni Państwo,
w sadze Gwiezdne wojny istotną rolę odgrywają padawani – młodzi adepci sztuki Jedi. Chciałbym dowiedzieć się czegoś więcej o tym słowie. Nie spotkałem go nigdzie poza tym kontekstem, czyżby zostało wymyślone na jego potrzebę? Obiło mi się o uszy, że – nazwijmy to szumnie – sfera duchowa świata Star Wars była inspirowana tradycjami Dalekiego Wschodu. Słowo padawan rzeczywiście pobrzmiewa gdzieś jakby z hinduska? Czy to dobry trop?
Z wyrazami szacunku
Czytelnik -
Pimpek i Pimpuś30.05.201530.05.2015Dzień dobry.
Od jakiegoś czasu męczy mnie pewna zagwozdka. Otóż, według myśli analogicznej, jeżeli skrótem od imienia Kajetan jest Kajtek, a od wyrazu browar – browarek, to od czego skrótem jest imię/wyraz pimpek?
Z poważaniem
Natalia -
Pisownia nazw symboli religijnych
13.03.202213.03.2022Szanowni Państwo,
wielką czy małą literą należy zapisać „krzyż”, kiedy mówimy o krzyżu Chrystusa, ale w znaczeniu metaforycznym, a nie o samym jednostkowym przedmiocie (tu ma zastosowanie reguła 69 WSO)?
Mam wątpliwości w takich na przykład kontekstach: „ofiara Chrystusa na krzyżu” albo: „Jezus złożył siebie w ofierze Bogu Ojcu, umierając na ołtarzu krzyża”.
Łączę wyrazy szacunku
R.L.
-
Pisownia potocznych nazw zabytków oraz obcych dań i napojów 11.02.201611.02.2016Jak zapisywać nieoficjalne nazwy zabytków, np. furta Dominikańska zwana też Uchem Igielnym. Jak zapisać oba człony nazwy Ucho Igielne – dużymi czy małymi literami, czy ująć ją w cudzysłowie?
Jak zapisywać nazwy obce dań, napojów („W wiedeńskiej kawiarni zamówimy różne kawy, np. Maria Theresia z likierem, Fiaker Kaffee z rumem, Wiener Melange, zjeść spaghetti bolognese i Apfelstrudla/Apfelstrudel czy wypić kieliszek Weiss Gespritz”) – dużymi czy małymi literami? Kursywą?